Choć segregacja odpadów obowiązuje w Polsce od 10 lat, to wciąż nie dla każdego jej zasady są jasne. Co gorsza nie każdy wywiązuje się z tego obowiązku i zwyczajnie nie segreguje swoich śmieci.
Selektywna zbiórka jest niezwykle istotna w dobie tak wysokiego konsumpcjonizmu. Na terenie Związku Gmin Zagłębia Miedziowego każdego roku wytwarzamy około 30 mln kg odpadów. Gdyby nie segregacja, ta zatrważająca masa śmieci zmieniłaby się w ogromne wysypisko. Obecnie wszystkie odpady są przetwarzane, tak aby jak najmniejsza ich ilość trafiła do składowania. Prawidłowa segregacja odpadów pozwala na odzysk wielu surowców.
Plastik, metal, szkło, papier i BIO
Surowce wtórne dzielimy na 4 frakcje: metale i tworzywa sztuczne, które wyrzucamy do żółtego pojemnika; szkło do zielonego pojemnika, papier do niebieskiego i bioodpady zbieramy w brązowym pojemniku. Odpady, których nie wyrzucimy do żadnego z tych pojemników wrzucamy do pojemnika na odpady zmieszane. Oczywiście nie dotyczy to wszelkich odpadów problemowych i niebezpiecznych, których należy pozbywać się w Punkcie Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK).
Zasady te wydają się oczywiste, jednak nie raz stoimy przed koszami i zastanawiamy się, gdzie powinien trafić dany odpad. W przypadku pojemnika na tworzywa sztuczne i metale, niestety często trafiają do niego odpady, które absolutnie nie powinny się w nim znaleźć np. baterie. Choć z wierzchu są one metalowe to zawierają w sobie roztwór kwasu, który po wylaniu może skazić 1m3 gleby. Dlatego baterie są odpadem niebezpiecznym i powinny trafić do Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych. Podobnie jest z drobnym sprzętem elektronicznym, czy zabawkami na baterie. Mimo, że z wierzchu mogą być zbudowane z plastiku i/lub metalu to są to elektroodpady, które również powinny trafić na PSZOK. Innym problematycznym odpadem jest styropian. W różnych gminach obowiązują różne zasady. Na terenie ZGZM małe ilości drobnego styropianu trafiają do odpadów zmieszanych, natomiast duże ilości styropianu wyrzucamy w PSZOK do odpadów budowlanych.
Papier jest nieco mniej problematyczny, ale także trzeba pamiętać o kilku zasadach. Do niebieskiego pojemnika możemy wyrzucić ulotki i katalogi z papieru kredowego, ale laminowanego papieru pozbędziemy się w czarnym pojemniku na odpady zmieszane. Podobnie zatłuszczony lub mokry i zanieczyszczony karton powinien trafić do czarnego pojemnika. Natomiast stare tapety, worki po cemencie i inne poremontowe odpady tego typu powinny trafić na PSZOK do kontenera na odpady budowlane.
Szkło należy do odpadów, w których błędy w segregacji zdarzają się najczęściej. Do zielonego pojemnika wrzucamy jedynie szklane butelki oraz słoiki po produktach spożywczych, flakoniki po perfumach i słoiki po kosmetykach. Pozostałe wyroby szklane tj. szklanki, talerze, kubki, naczynia żaroodporne, lustra, kineskopy, szyby okienne i samochodowe są wykonane z innego rodzaju szkła i nie powinny trafiać do zielonego pojemnika. Mogą one zanieczyścić cały surowiec przeznaczony do recyklingu. Wymienione wyroby szklane powinny trafić do Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (szyby, kineskopy, żarówki itp.) lub do pojemnika na odpady zmieszane (naczynia, ceramika).
Najczęstszy błąd w zbieraniu bioodpadów to pozbywanie się ich w workach. Bioodpady wyrzucamy do pojemnika luzem, bez worków! Tylko zbieranie ich luzem zapewni efektywny proces kompostowania, w rezultacie którego otrzymamy kompost wysokiej jakości, zdatny do użyźniania gleby. Należy też pamiętać, że do brązowego pojemnika nie wrzucamy odpadów odzwierzęcych (mięsa, kości, białego sera, jajek itp.), popiołu, ani odchodów. Wbrew przekonaniu części mieszkańców, do brązowego pojemnika wrzucamy nie tylko odpady ogrodowe, typu skoszona trawa, rozdrobnione gałęzie, czy liście, ale także odpady kuchenne, takie jak obierki warzyw i owoców, zepsute owoce i warzywa, skorupki jaj, fusy po kawie i herbacie, kwiaty cięte i doniczkowe.
Postępowanie z odpadami
Prawidłowa segregacja to nie tylko wrzucanie odpadów do odpowiednich pojemników. Należy również pamiętać o kilku zasadach prawidłowego pozbywania się odpadów, m.in.: przed wyrzuceniem wszelkich opakowań należy dokładnie je oczyścić z resztek jedzenia. Co ważne, ani słoików, ani innych opakowań nie powinno się myć przed wyrzuceniem. Marnujemy w ten sposób wodę. Dokładne umycie tych opakowań na Instalacji Komunalnej jest zdecydowanie bardziej ekonomiczne. Istotne jest także zgniatanie plastikowych butelek i metalowych puszek, tak aby zmniejszyć ich pojemność, co zapobiega przepełnieniom. Dodatkowo śmieciarka wywozi wtedy więcej odpadów, a mniej powietrza. Podobnie należy postępować z kartonami. Musimy je zgniatać i rozcinać, tak aby zmieściły się do pojemnika na odpady i zajmowały w nim jak najmniej miejsca.
PSZOK
Istotnym elementem na liście prawidłowej segregacji odpadów są Punkty Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych, w których możemy legalnie i bezpiecznie pozbyć się wszystkich odpadów komunalnych powstałych w gospodarstwie domowym m.in. zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych gabarytów, zużytych opon, odpadów budowlanych, bioodpadów, odpadów niebezpiecznych, przeterminowanych leków, baterii i akumulatorów, tekstyliów, popiołów, złomu, ale też tworzyw sztucznych, papieru i szkła. Pozbywanie się odpadów problemowych w PSZOK-ach gwarantuje ich odpowiednie przechowywanie na terenie punktu, co niweluje ryzyko zanieczyszczenia i skażenia środowiska. Odpady gromadzone na PSZOK trafiają do recyklerów i dostają drugie życie, a te które nie nadają się do obróbki są odpowiednio utylizowane.
Na terenie Związku Gmin Zagłębia Miedziowego funkcjonuje pięć Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych: w Polkowicach, przy ul. Działkowej 18, w Radwanicach, przy ul. Stolarskiej 6, w Grębocicach, przy ul. Spółdzielczej 34A, w Przemkowie, przy ul. Ceglanej 6A oraz w miejscowości Koźlice 65A (gm. Gaworzyce).
Poprawna segregacja odpadów umożliwia nam otrzymanie dobrej jakości surowców, które przekazywane są do recyklingu. Wykorzystywanie surowców z recyklingu do produkcji nowych przedmiotów, jako alternatywy dla surowców naturalnych, pozwala nam na minimalizowanie ilości składowanych odpadów, ale też na oszczędzanie zasobów naturalnych Ziemi i ograniczenie zanieczyszczeń związanych z ich pozyskiwaniem. Dlatego nasze codzienne działania związane z segregacją odpadów są tak istotne.